Τετάρτη 6 Απριλίου 2016

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ

Ταξίδεψα στην Ταϊπέι. Τούρκικες αερογραμμές. Άριστη εξυπηρέτηση, καλός χώρος, άψογη συμπεριφόρα απο τις και τους συνοδούς αέρος.
Σκεφτόμουνα. Ίδιες μορφές. Αν τις-τους έβλεπες εξω στο δρόμο θα τις-τους  έπαιρνες για ελληνίδες και έλληνες. Όμως κάτι ήταν διαφορετικό. Οι χειρονομίες, η έκφραση του προσώπου, κάτι ήταν αλλοιώτικο. Είναι θέμα πολιτισμού, γλώσσας ίσως. Ίσως η γλώσσα απο μόνη της, ο τρόπος που πρέπει να συσπαστεί το πρόσωπο για να προφέρει, ισως αυτό απο μόνο του να είναι ικανή για να αλλάξει τα πάντα, να κάνει ενα πρόσωπο οικείο ή ξένο. Μπορεί βέβαια να είναι κάτι πιό βαθύ, κάτι μυστικό που εχει να κανει με το πώς κάθε πολιτισμός αντιλαμβάνεται το σύστημα των ανθρωπίνων σχέσεων, πώς και πού οριοθετεί τον εαυτό και που αρχίζει ο ξένος. Μπορεί να είναι κι ετούτο. Θυμάμαι παλιά, τότε που ακόμη μπορούσες να βρεις έλληνες που δεν είχαν χαθεί μέσα στη δίνη της πολυτισμικότητας, πως τα πρόσωπα των ανθρώπων έμοιαζαν όλα οικεία και εδικά. Τα μάτια των ανθρώπων, που δεν ήταν πως ήταν άδολα και αθώα, αλλά ήταν σαν διάφανες κουρτίνες που σε άφηναν να εισχωρήσεις, να μπεις στα άδυτα, στα άγια των αγίων της ψυχής και να κοινωνήσεις, να μετέχεις σε όλα...
Μα θα πεις και η γλώσσα απο μόνη της δεν εκφράζει το ιδιο; Δεν είναι το ιδιο; Ενα σύστημα φθόγγων, ήχων και σχέσεων που μορφοποιεί αυτή την αντίληψη, αυτόν τον τρόπο κατανόησησης του κόσμου!
Ταξίδεύω και βλέπω συστήματα σχέσεων και συστήματα ορίων και φυλακές.. μερικές φορές φυλακές ασφαλείας...
Ταϊπέι, στις 6 Απριλίου 2016. 

Δευτέρα 4 Απριλίου 2016

ΤΟΝ ΝΥΜΦΩΝΑ ΣΟΥ ΒΛΕΠΩ. Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ.

Σαρακοστή του 2016.
Εφτιαξα μιαν εικόνα επιχειρώντας να εικονογραφήσω εναν υμνο της Μεγάλης Εβδομάδας. "Τον Νυμφώνα Σου Βλέπω..."
Δύσκολο εγχείρημα. Θα μάθουμε στο μέλλον αν πέτυχε. Το κριτήριο είναι πάντα η αποδοχή και η λειτουργία μεσα στο εκκλησιαστικό σώμα. Πόσο μια εικόνα, ενας ηχος μια μελωδία μπορεί να συγκινήσει καρδιές και να τις φέρει πιο κοντά στην αγάπη και στη δίψα για ενότητα , στην υπέρβαση των διαφορών. Η των πάντων ενότητα εν Χριστῴ αυτό είναι το σημείο αναφοράς, το κριτήριο.

5 Απριλίου 2016. Στο δρόμο για την Ταιπέϊ για μια έκθεση εικόνων και μια συνάντηση με τον πατέρα Ιωνά. 


Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2013

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΙΑ ΧΑΜΕΝΗ ΖΩΓΡΑΦΙΑ



...ο άνεμος φυσούσε σταθερά απο το νότο και οι ευκάλυπτοι φλυαρούσαν αφημένοι στη γλυκιειά  νωχέλεια του Φθινοπωρινού πρωινού. Δοκιμάσαμε να σκιαγραφήσουμε της μητέρας τη χαρούμενη αλλά και συνάμα έκπληκτη και αγωνιώδη στάση στην παράδοση στον αρχιερέα του αγαπημένου της Υιού.  Τά χερια της έμεινα ακόμη εκεί να καρτερούν την επιστροφή..
Του αρχιερέα Συμεών  την ιερόπρεπη συντριβή και το δέος με το οποίο κρατά και ίσταται μπρός στο Μεσσία Θεό προσπαθήσαμε να τυπώσουμε στου τοίχου την απλωσιά.
Δοκιμάσαμε, αλλά καθώς φαίνεται, δεν μπορέσαμε να ψηλαφήσουμε  τις σχέσεις που συναντούν το όραμα.  Ίσως περισσότερη  αφαίρεση, ίσως ένα χρώμα διαφορετικό ή κάποιες κινήσεις και χειρονομίες άλλες να εναρμόνιζαν τη ζωγραφία με τις συγκινήσεις που αναμέναμε όλοι μαζί..
Μεσημέρι πιά ηττηθήκαμε..ο άνεμος ακόμη φυσούσε σταθερά απο το νοτιά και οι ευκάλυπτοι απτόητοι τραγουδούσαν για την ξενιτειά.
Καλύψαμε  τη ζωγραφιά με πέπλο αδιάφανο,  λευκό, και την αφήσαμε να κοιμάται ειρηνικά..
 ισως κάποτε κάποιοι ευχάριστα να ξαφνιαστούν αντικρύζοντας  απρόσμενα τη θέα της. 

Αθήνα 30-1-2013. 



Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2013

ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΑΛΟΓΟ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΗ

Ακούγοντας χτές συνέντευξη του ακαδημαϊκού Δημήτρη Μυταρά παρατήρησα πως σε ερωτήσεις σχετικές με τη στόχευση του καλλιτέχνη και  για τη λειτουργία του καλλιτεχνικού προϊόντος η απάντηση πάντοτε σχεδόν κατέληγε σε μια εύκολη αναφορά σε μυστικιστικού τύπου αναφορές στο ταλέντο και σε μη προσδιορίσιμες άλογες δυνάμεις του καλλιτέχνη. Η αντιμετώπιση αυτή δεν είναι τυχαία και φυσικά δεν διεκδικεί καμμία πρωτοτυπία για όσους γνωρίζουν στοιχειωδώς την ιστορία των αισθητικών ιδεών. Στην πραγματικότητα αντανακλά  τη φιλοσοφία που αναπτύχθηκε στην Αναγέννηση για το έργο τέχνης, τη λειτουργία του και φυσικά για το πρόσωπο και το ρόλο του καλλιτέχνη. Απο αυτήν την φλοσοφία άντλησε αργότερα και ο ρομαντισμός αλλά δυστυχώς και κάποιες τάσεις του μοντερνισμού για να καταλήξει σήμερα μια τέτοια άποψη να αποτελεί  σχεδόν λαϊκή αντίληψη γιά την τέχνη. 
 Στον καθ᾽ημάς πολιτισμό, τρόπο δηλαδή οργάνωσης  και σύνθεσης των πραγμάτων, αλλοίως ορίστηκε ο ρόλος της τέχνης και οι ποιότητες του έργου τέχνης και φυσικά και το πρόσωπο του καλλιτέχνη. Αν και υπάρχουν πολλές και διαφοροποιημένες τάσεις κι εδω λόγω των μεγάλων αλλαγών που υπήρξαν μέσα στην πορεία του ελληνικού πνέυματος, παρά ταύτα μπορεί κανείς να διακρίνει κάποια σταθερά χαρακτηριστικά που υποστασιοποιούν τηνν αντίληψη του ελληνικού κόσμου για την τέχνη και το έργο τέχνης. Ένα βασικό τέτοιο χαρακτηριστικό είναι το έλλογο της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Το έργο τέχνης δεν είναι απλά μια προσωπική καταγραφή όσων ο καλλιτέχνης νοιώθει ή πιστεύει  και μάλιστα με τρόπο ατομικά οριοθετημένο. Ο καλλιτέχνης ως δημιουργός, λειτουργεί ως πρόσωπο που ανήκει οργανικά σε μια κονότητα-δήμο και τον εκφράζει οργανώνοντας όσα θέλει να πεί έλλογα με στόχο την υπέρβαση του χάους. Το έργο τέχνης έιναι έλλογο γεγονός και δείχνει ως επιφάνεια το πως μια κονότητα ανθρώπων βλέπει τον κόσμο, πως τον οραματίζεται, ποιά εμπειρία ζωής έχει ή ζητά να έχει. Γιαυτό και ο καλλιτέχνης δεν είναι ο ιδιώτης, ο οποίος καταγράφοντας την ατομική του εμπειρία με λόγο δικό του, κομματιάζει την πραγματικότητα  παράγοντας χάος. Είναι αντιθέτως το πρόσωπο εκείνο που ενώνει τα διεστώτα κομμάτια μιας χαοτικής πραγματικότητας με τρόπο έλλογο παράγοντας κόσμο. Ο καλλιτέχνης παρουσιάζει μια οργάνωση του υπαρκτού, μιά ερμηνεία του πραγματικού στην οποία εκφαίνεται η βαθύτερη δομή και ο λόγος των όντων,  ο οποίος συνέχει τα πάντα και συστήνει τον κόσμο, την ωραιότητα τους σύμπαντος. 
Έτσι το τάλαντο του καλλιτέχνη, που δεν μπορεί να παραγνωριστεί, δεν απολυτοποιείται , ούτε αποβαίνει ο μόνος και καθοριστικός παράγοντας που ρυθμίζει τη δημιουργία του έργου τέχνης. Το τάλαντο είναι απαραίτητο για να μπορέσει ο καλλιτέχνης να πραγματώσει τον απώτερο λόγο του έργου τέχνης με τρόπο καλό. Ο λόγος όμως του έργου δεν είναι ο ίδιος ο καλλιτέχνης και η ποιότητα του ταλέντου του. 
Καλό θα ήταν στις μέρες μας όταν γίνεται κουβέντα για την τέχνη να λαμβάνουμε υπόψη μας την κατάθεση του ελληνικού πολιτισμού (διαχρονικά κι όχι μόνον της κλασσικής περιόδου)  - ίσως και άλλων πολιτισμών- για να αποφεύγεται αύτη η άλογη και μάγικη σχεδόν διάσταση που δίνεται στον ρόλο του καλλιτέχνη και στη λειτουργία του έργου τέχνης. Μια διάσταση που μόνον καλό δεν κάνει στην τέχνη αλλά ούτε και στην κοινωνία γενικότερα. 

Σάββατο 26 Ιανουαρίου 2013

ΤΑ ΠΡΩΪΝΑ ΤΗΣ ΗΣΥΧΙΑΣ ...

...μερικές φορές είναι όμορφα να στέκεσαι παράμερα και να παρατηρείς. να συμμετέχεις  αμέτοχα με τον ιδιαίτερο αυτό τρόπο στην πραγματικότητα που τρέχει και εξελίσσεται γύρω σου. Είναι ωραία εμπειρία. Σαν να σταμάτησες εσύ και να κοιτάς γύρω σου έναν κόσμο που τρέχει και γυρεύει. Είναι σα να γίνεσαι αόρατος. Σα να μην υπάρχεις για τους άλλους. Σαν αν είσαι "νεκρή φύση", ένα κομάτι πέτρα η μάρμαρο, ή ένα μικρό και αδιάφορο ασήμαντο φυτό.
Θυμάμαι παλιά ανέβαινα με το αυτοκίνητό μου στη Θεσσαλονίκη. Είμουνα νεός τότε και είχα τις απαιτούμενες δυνάμεις και τον απαραίτητο ενθουσιασμό. Ξεκινούσα χαράματα κατα τις 4 και έφτανα στην πόλη κατά τις 9-10. Πήγαινα και καθόμουνα σε ένα καφέ πάνω την Τσιμισκή. που τώρα έχει κι αυτό κλείσει. Είχε θυμάμαι μια τζαμαρία πανω στη λεωφόρο και καρέκλες ακριβώς κολημένες πάνω της. Καθόμουνα εκεί αν είμουνα τυχερός να βρω θέση. Καθόμουνα και χάζευα τον κόσμο να τρέχει. Φανάρια , αυτοκίνητα πολλά, μέριμνες στα μέτωπα των ανθρώπων, μικρές στάσεις για ένα κουλούρι στο χέρι, μια βιαστική χειραψία με φίλους που συναντώνται τυχαία.. Κι εγω ακίνητος και να στοχάζομαι για τη θέση μου στον κόσμο για την ματαιότητα των γήϊνων πραγμάτων, για το θαύμα της ανθρώπινης κοινωνίας, για τα όνειρα που ήξερα πως δεν θα γίνουν πραγματικότητα αλλά που δεν ήθελα να να σταματήσω έτσι βάναυσα να τα απωθήσω στην ανυπαρξία.
Τότε ήταν που είχα αισθανθεί για πρώτη φορά αυτήν την αίσθηση του να στέκεσαι παράμερα και να παρατηρείς. Να ίστασαι. Να θεωρείς, να μη θέλεις τίποτα να αλλάξεις.
Ίσως μόνο να εύχεσαι η να προσεύχεσαι.
Έτσι κάπως τώρα..πρωινό στα Στάρμπακσ έχοντας κάνει το βήμα εξόδου...Κόσμος που πηγαινοέρχεται για καφέ, για να ομορφύνει το πρόσωπο της μοναξιάς του, για να μιλήσει, να διεκδικήσει μια θέση στης κοινότητας την επιφάνεια. Κι εγω εδώ. Ήσυχος πολύ.  Εδώ μετά χρόνια χωρίς να τρέχω να προλάβω, αποτραβηγμένος απο διεκδικήσεις και χωρίς να ζητώ ούτε το ελάχιστο μερίδιο σε καμμία εξουσία. Ίσως με μόνη ελπίδα ο Θεός να μου χαρίσει υγεία να ζωγραφίσω...,   να βρω τις μυστικές διαδρομές των γραμμών και των χρωμάτων τις συστάσεις για να στήσω επιτέλους μια ζωγραφιά που θα με κάνει να δακρύσω για το εξαίσιο του ύφους και απλησίαστο της ωραιότητας, μια ζωγραφιά που θα μπορούσε όσους θρηνούν να αποσπάσει απο τον πόνο και της θλίψης  το βασίλειο. Κάθομαι εδώ ήσυχος και εύχομαι  ο  Θεός να χαρίσει χρόνο και δύναμη  για  να μπορέσω να ακολουθήσω την τροχία των άλλων.. κάπου εκεί στο τέλος της ουράς να περπατήσω , στα τελευταία σκαλιά της κλίμακας που οδηγεί στην παράδεισο να  πατήσω...αφήνοντας, με λύπη ομολογώ, τα σύνεργα της ζωγραφικής μου απέξω...
καλημέρα

Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2013

ΕΝΑ ΣΚΗΝΙΚΟ Η ΖΩΗ.


ενα σκηνικό η ζωή και εμείς οι θεατές της..



Κάποτε στην ΕΙΚΟΝΟΥΡΓΙΑ.
Έφτιαξα μια ζωγραφιά πριν απο ενα γλέντι.
Ενα σκοτεινό σκηνικό για μια ρεμπετικη βραδυά. Την έχασα οπςω και πολλές άλλες απο "καλούς" φίλους.
σχόλιο στις 5 Απριλίου 2016.